Najpierw wiosna jest tym momentem, gdy rośliny potrzebują większej dawki nawozów, później wszystkie te kwitnące w okresie kwitnienia muszą być systematycznie zasilane. Nie ma jednak pełnej dowolności jeśli chodzi o nawożenie, źle jest nie stosować nawozów ale łatwo jest również, wbrew pozorom, rośliny przenawozić i doprowadzić do ich zamarcia.
Podstawowe pierwiastki i ich funkcje
Jest taka grupa pierwiastków, które dla prawidłowego rozwoju roślin są niezbędne. Wśród nich wymienić należy makroskładniki takie jak: azot, fosfor, potas, magnez, wapń oraz siarkę oraz te zaliczane do mikroskładników, czyli: żelazo, mangan miedź, cynk, bor oraz molibden. Każdy z nich ogrywa jakąś rolę w życiu roślin i zarówno jego brak jak i nadmiar roślinie znacząco szkodzi.
Makroelementy:
- Azot (N) – jest głównym elementem budulcowym białek. Pobudza wzrost roślin tworząc jednocześnie zieloną masę liści i pędów. W wypadku niedoboru kolor liści znacząco traci na intensywności. U roślin kwitnących wpływa znacząco na intensywność kwitnienia. Nadmiar powoduje wybujałość roślin, kosztem np. owoców.
- Fosfor (F) – odgrywa kluczową rolę w procesie fotosyntezy, oddychania, syntezy białek i przemiany materii. Wzmacnia system korzeniowy, uodparniając roślinę na mróz i suszę. Ma wpływ na plonowanie i jakość nasion. Jego nadmiar powoduje problemy z przyswajaniem innych pierwiastków.
- Potas (K) – odpowiedzialny za gospodarkę wodną roślin, gospodarkę azotową i syntezę białek. Wspomaga kwiatostany sprawiając, że roślina bujniej kwitnie a same kwiaty dużo intensywniej się wybarwiają. To samo dotyczy owoców, które lepiej dojrzewają i są słodsze, bardziej aromatyczne i lepiej zimują. Uodparnia rośliny na suszę. Niedobór prowadzi do chlorozy a nadmiar do zasolenia gleby i obniżenia jakości plonów.
- Magnez (Mg) – jest głównym składnikiem chlorofilu, czyli zielonego barwnika roślin, który jest odpowiedzialny za fotosyntezę. Niedobór hamuje wzrost, rozwój i plonowanie roślin. Jego nadmiar ogranicza pobór innych pierwiastków, np. potasu.
- Wapń (Ca) – odpowiedzialny na pH rośliny i gleby. Odkwasza i stwarza odpowiednie warunki do pobierania innych pierwiastków. Wzmacnia odporność na choroby. Niedobór powoduje deformację młodych liści a nadmiar zaburza wchłanianie wody i doprowadzić może do zamierania roślin.
- Siarka (Si) – wspólnie z azotem wchodzi w skład białek, które są budulcem roślin. Poprawia gospodarkę wodną i wspomaga pobieranie azotu.
Mikroelementy:
- Żelazo (Fe) – jeden z głównych składników chlorofilu. Objawy niedoboru nazywane są chlorozą żelazową. Powodują bledniecie młodych liści i fragmentów starszych między nerwami. Zahamowany zostaje wzrost roślin. Nadmiar pierwiastka ma działanie toksyczne i ogranicza pobieranie fosforu.
- Mangan (Mn) wspomaga procesy fizjologiczne zachodzące w roślinach. Szczególne znaczenie ma dla roślin jadalnych, gdzie poprawia zawartość witamin i cukrów w owocach.
- Miedź (Cu) – jest to składnik enzymów biorących udział w licznych procesach fizjologicznych roślin, np. przy fotosyntezie i oddychaniu.
- Cynk (Zn) – uczestniczy w procesie syntezy chlorofilu i witamin oraz przetwarzania kwasów organicznych. Niedobór powoduje zwijanie się liści a owoce są nieliczne, drobne i zniekształcone. Nadmiar powoduje chlorozę młodych liści i hamuje przyrost korzeni
- Bor (B) – reguluje gospodarkę wodną i węglowodanową, element budulcowy ścian komórkowych, reguluje procesy kwitnienia, wpływa na zawiązywanie owoców i nasion. Wzmacnia działanie azotu, potasu, fosforu, wapnia i magnezu. Niedobór hamuje rozwój korzeni i prowadzi do zamierania stożków wzrostu u starszych roślin. Nadmiar powoduje żółknięcie liści a także pękanie i zamieranie tkanek.
- Molibden (Mo) – Przyspiesza produkcję chlorofilu a także zwiększa odporność roślin na czynniki zewnętrzne – mróz, suszę czy choroby.
Znaczenie nawożenia dla zdrowia roślin
Ze względu na to, że doniczka ogranicza przestrzeń w której musi się zmieścić podłoże wraz z korzeniami roślin, które przecież wciąż rosną, musimy rośliny doniczkowe wspomagać, zasilając nawozami. Inaczej nie doczekamy się pięknych liści, kwiatostanów czy owoców. I nawóz nawozowi nierówny, dlatego zanim go wybierzemy, trzeba dokładnie przeczytać etykietę.
Przeczytaj również… Żółte tablice lepowe – do czego służą?
Jak widać powyżej roślinom potrzebne jest całe spektrum mikro- i makroelementów i niedobór każdego z nich ma ogromny wpływ na wzrost i rozwój roślin. Mało tego, wystarczy, że któregoś zabraknie a wówczas okazuje się, że choć pozostałe są, to jakoby ich wcale nie było. I rzecz bardzo istotna. Roślinom doniczkowym szkodzi nie tylko niedobór pierwiastków, ale również ich nadmiar. I stosując nawozy w nadmiarze możemy rośliny unicestwić, zupełnie tak samo, gdy nie dostarczymy roślinom nawozów.
Rodzaje nawozów dla roślin doniczkowych
Wciąż rośnie świadomość społeczna na temat stosowania preparatów naturalnych i odpowiadając na to zapotrzebowanie, w sklepach dostępnych jest coraz więcej nawozów pochodzenia naturalnego. Bez problemu kupimy teraz nawozy organiczne, np. granulowany obornik, który został pozbawiony nieprzyjemnego zapachu albo nawóz, którego przedawkować się nie da, czyli kompost. Do tego warto stosować guano i wszelkiego rodzaju biohumusy.
Nawozy naturalne są zwyczajnie najlepsze. Ale nie oznacza to wcale, że te mineralne nie powinny być stosowane. Są to obecnie nawozy bardzo wysokiej jakości, ze staranne skomponowanymi mikro- i makroelementami, dobranymi dla konkretnych roślin. I tak znajdziemy na półce nawozy dedykowane surfiniom, storczykom, paprociom czy kaktusom. Jednak należy pamiętać, że długotrwałe i intensywne nawożenie roślin nawozami mineralnymi prowadzi do zasolenia podłoża. Skutkiem tego są problemy roślin z pobieraniem pokarmu. Dlatego należy stosować je z umiarem.
Nawozy można stosować w różnych formach: dostępne są nawozy w płynie, które są najszybciej przyswajane przez rośliny, gdyż przenikają w ich głąb nie tylko poprzez korzenie ale również części zielone. Można również kupować nawozy sypkie, które wymagają rozpuszczenie w wodzie. Niezwykle popularne są te w formie granulatu, a to dlatego, że są przeważnie nawozami długodziałającymi, które sukcesywnie uwalniają wartości odżywcze i dostarczają je roślinom przez długi czas. Bardzo wygodne w użyciu są pałeczki nawozowe, które wetknięte w podłoże również przez dłuższy czas zasilają rośliny w doniczkach. Nowością są specjalne aplikatory w nawozami w płynie, które wtyka się w ziemię w doniczce a substancje odżywcze powolutku z nich wypływają nawożąc rośliny.
Jak stosować nawozy dla roślin doniczkowych?
Jeśli nasze rośliny doniczkowe zostały właśnie przesadzone do nowych doniczek ze świeżym podłożem, to przez kolejny miesiąc nie wymagają żadnego zasilania nawozami. A i po miesiącu trzeba uważać, by roślin nie przenawozić. Wyjątkiem są te obficie kwitnące, którym dobrze jest zaaplikować dawkę nawozów żeby kwiaty były pięknie wybarwione i by było ich mnóstwo.
Przeczytaj także… Nawożenie roślin ozdobnych – Jakie składniki są niezbędne dla pięknych kwiatów?
Każdy gatunek roślin wymaga indywidualnego podejścia w kwestii nawożenia, bo np. rośliny bujnie kwitnące potrzebują systematycznego i obfitego zasilania a kaktusy i sukulenty prawie wcale. Wiadomo, że większość roślin trzeba nawozić wiosną, gdyż wchodzą one w okres wegetacji i potrzebują zwiększonej dawki składników odżywczych. Ale już rośliny cebulowe, które wiosną właśnie przekwitły nie potrzebują żadnych nawozów. Generalnie roślin nie zasila się jesienią i zimą. Ale i tu są wyjątki, bo te które akurat zimą kwitną i owocują powinny otrzymać wsparcie. Wiedzieć należy, że dawki nawozu zimą nie mogą być tak duże jak latem, gdyż dzień jest dużo krótszy i rośliny nie są w stanie takich letnich dawek przyswoić.
Jeśli nie mamy głowy do czytania o roślinach i ich nawozowych potrzebach wystarczy kupić nawóz dedykowany konkretnej roślinie i na etykiecie przeczytać ile nakrętek wlać do konewki. Albo zastosować nawóz granulowany, długodziałający – raz podsypać i spokój na kilka miesięcy.
fot. główne Freepik License / freepik.com
